به نقل از «فرارو»

وداع سومالی با عصر دلاریزه

تاریخ انتشار: ۲۱ فروردین ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۴۹۷۳۵۲

در حالی که اقتصاد سومالی از سال ۱۹۹۱ شاهد چاپ پول تازه‌ای نبوده است، بانک مرکزی کشور این اقدام را در بالاترین اولویت خود قرار داده است. ۳۲ سال قبل، پس از آنکه دولت سومالی فروپاشید، اقتصاد این کشور شرایط خاصی را تجربه کرد.

به گزارش دنیای اقتصاد، فقدان چاپ پول در سه دهه گذشته باعث شد اقتصاد سومالی شاهد جایگزین شدن دلار و شیلینگ‌های تقلبی باشد.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

با‌این‌حال رئیس بانک مرکزی این کشور در اظهاراتی اعلام کرد دیگر به دنبال احیای مجدد واحد پولی این کشور است تا بانک مرکزی بتواند کنترل سیاست پولی این کشور را به دست بگیرد. مقامات بانک مرکزی سومالی توسعه سیاست پولی را برای رشد اقتصادی حیاتی می‌دانند و معتقدند احیای سیاست پولی در این کشور ضروری است و باعث مهار تورم می‌شود. صندوق بین‌المللی پول از سال ۲۰۱۷ همکاری با بانک مرکزی سومالی را در این زمینه آغاز کرده است. بانک مرکزی سومالی انتظار دارد به‌رغم شوک‌های متعدد چند سال اخیر در اقتصاد جهان، اقتصاد سومالی در سال ۲۰۲۳ به میزان ۱/ ۳ درصد رشد کند.

سی سال فقدان سیاست پولی

بانک مرکزی سومالی از تلاش‌های خود برای به دست گرفتن دوباره کنترل سیاست پولی خبر داد. با گذشت بیش از سی سال از فروپاشی دولت این کشور و از دست رفتن کنترل سیاست پولی، به نظر می‌رسد بانک مرکزی این کشور قرار است به این وضعیت پایان دهد. فقدان کنترل سیاست پولی در این سال‌ها با عدم چاپ پول همراه بوده و آثار خاصی را در این کشور بر جای گذاشته است. بر این اساس در این سال‌ها دلار آمریکا و اسکناس‌های تقلبی شیلینگ جایگزین پول‌های چاپ‌شده از سوی بانک مرکزی شده است. صندوق بین‌المللی پول در برآوردی که در سال ۲۰۱۷ به انجام رساند اعلام کرد ۹۸درصد شیلینگ‌های موجود در اقتصاد سومالی تقلبی هستند. با این حال به نظر می‌رسد فقدان بانک مرکزی در کنار شیلینگ‌های تقلبی موجب شده اقتصاد این کشور در بعضی سال‌ها شاهد تورم باشد. درواقع چاپ شیلینگ تقلبی با رشد دادن سطح نقدینگی موجب شکل‌گیری تورم در این کشور شده است.

پول جدید چاپ می‌شود

رئیس بانک مرکزی سومالی در تازه‌ترین مصاحبه خود در پایتخت این کشور اعلام کرده اقتصاد سومالی طی سی سال اخیر دلاریزه شده است. او با دشوار خواندن برقرار ساختن دوباره سیاست پولی در این کشور تاکید کرد که در چنین زمانی ما شیلینگ سومالی را بار دیگر عرضه می‌کنیم. این اولین تلاش بانک مرکزی سومالی برای چاپ پول پس از گذشت بیش از سی سال است. معاون رئیس بانک مرکزی سومالی معتقد است عرضه دوباره شیلینگ که در کنار دلار در اقتصاد این کشور به جریان می‌افتد، برای تسهیل توسعه سیاست پولی، که اقدامی حیاتی برای رشد اقتصادی است، ضروری است. در‌حالی‌که در سال‌های اخیر شوک‌های متعددی از سوی عوامل برون‌زا، مانند پاندمی کرونا و جنگ اوکراین، به اقتصاد سومالی وارد شده است، مقامات بانک مرکزی این کشور انتظار دارند در سال ۲۰۲۳ این کشور شاهد رشد ۱/ ۳درصدی باشد.

اسکناس جدید ۲۰۲۴ به بازار می‌آید

قرار است اسکناس‌هاس ۱۰۰۰شیلینگی از نو طراحی و روانه بازار شوند تا اسکناس‌های تقلبی که از سال ۱۹۹۱ به بعد چاپ شده‌اند از اقتصاد این کشور کنار گذاشته شوند و نقدینگی اضافی و تورم ناشی از آن کنار بروند. مقامات بانک مرکزی این کشور معتقدند اسکناس‌های اصل موجود در اقتصاد سومالی به دلیل فرسودگی تقریبا به طور کامل از اقتصاد این کشور ناپدید شده‌اند و در این کشور جز دلار آمریکا و شیلینگ تقلبی پول دیگری وجود ندارد. در‌حال‌حاضر قرار است اسکناس جدید سال ۲۰۲۴ به بازار بیاید. سیاست طراحی اسکناس جدید از سوی دولت نیجریه نیز در حال پیگیری است.

به گفته مقامات بانک مرکزی سومالی، بانک جهانی صندوق بین‌المللی پول را در کار طراحی و چاپ اسکناس جدید همراهی می‌کند. همچنین بانک مرکزی قصد دارد شعبه‌های جدیدی را در مرکز تمام ایالت‌های این کشور برپا کند. تا پیش از فروپاشی دولت سومالی در سال ۱۹۹۱ این شعب نقش خزانه‌داری را داشتند و درآمد‌های مالیاتی و اسکناس‌های بانکی در آن‌ها ذخیره می‌شد. آن‌ها معتقدند که این شعب به بانک مرکزی کمک خواهند کرد مالیات جمع‌آوری کند، پول ذخیره کند و به عامل مالی مرکزی ایالت‌های فدرال تبدیل شود. این بانک همچنین واحدی را «به طور خاص برای مبارزه با بازار پول تقلبی» راه‌اندازی کرده است. بانک مرکزی همچنین مسوول حفظ ارزش پول جدیدی است که بانک مرکزی قصد دارد چاپ کند و از طریق آن به مهار تورم بپردازد.

بانکداری دیجیتال در سومالی

یکی دیگر از نکات برجسته صحبت‌های مقامات بانک مرکزی سومالی به تلاش برای ورود بانکداری دیجیتال به این کشور بازمی‌گردد. بر این اساس قرار است شبکه درونی میان بانک‌ها ایجاد شود تا آن‌ها بتوانند راحت‌تر میان یکدیگر به جابه‌جایی پول بپردازند. یکسان‌سازی استاندارد شماره‌حساب‌های بانکی و فراهم آوردن زیرساخت لازم برای استفاده از اینترنت‌بانک و همراه‌بانک از دیگر نکاتی است که مورد توجه مسوولان بانک مرکزی سومالی قرار دارد.

چاپ پول به سبک غیردولتی

یکی از نکات جالب درباره اقتصاد سومالی، رشد حجم نقدینگی در غیاب دولت است. درواقع با اینکه دولت سومالی از چاپ پول ناتوان بوده و از این جانب هیچ فشار تورمی متوجه اقتصاد سومالی نشده است. اما در این مدت بازرگانان و سرکردگان گروه‌های شبه‌نظامی بیکار نبوده‌اند و به چاپ شیلینگ سومالی روی آورده‌اند. به همین دلیل اقتصاد این کشور در این سال‌ها شاهد سطحی از تورم بوده است. این مساله موجب شد بانک مرکزی سومالی بار دیگر برای به دست گرفتن سیاست پولی این کشور خیز بردارد.

توقف چاپ اسکناس از سال ۱۹۹۱ موجب شده تا اسکناس‌های اصلی مستعمل و غیر قابل استفاده شوند.

منبع: فرارو

کلیدواژه: سومالی بانک مرکزی این کشور مقامات بانک مرکزی کنترل سیاست پولی اقتصاد این کشور اقتصاد سومالی اسکناس جدید سال ۱۹۹۱ چاپ پول سی سال سال ها

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت fararu.com دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «فرارو» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۴۹۷۳۵۲ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

«همتی» در نقاب رییس بانک مرکزی سوئیس/سلطان چاپ پول چه کرد؟

باید از همتی سوال کرد، با وجود عملکرد سیاه خود با چه رویی هر مسئله‌ و رویدادی در این دولت را با تحلیل‌های عجیب و غریب نقد می‌کند؟ و به نحوی منتقد است و نسخه می پیچد که گویی سالها رئیس بانک مرکزی سوئیس بوده و عملکرد درخشانی رقم زده است! - اخبار اقتصادی -

به گزارش خبرنگار اقتصادی خبرگزاری تسنیم، عبدالناصر همتی؛ رئیس کل اسبق بانک مرکزی در ماه‌های اخیر در قالب یک اینفلوئنسر فضای مجازی ظاهر شده و با تحلیل‌های ضد و نقیض تلاش می‌کند به هر قیمتی نام خود را مطرح کند. مقایسه انتقادهای اکنون همتی با عملکرد او در گذشته نشانه‌هایی از خودزنی دارد.

پررویی به سبک همتی؛ چطور بعد 6 سال یاد سفره مردم افتادی؟

 

فضاحت برخی انتقاداتش به گونه‌ای آشکار است که افراد مطلع نسبت به عملکرد او در دوران ریاستش بر مسند رئیس کل بانک مرکزی را به خنده وا میدارد.

دوره ریاست همتی بر بانک مرکزی از سوم مرداد ماه 1397 تا نهم خردادماه سال 1400 بوده است. برخی اقتصاددانان این دوره را دوران سیاه متغیرهای پولی نامگذاری کرده‌اند.

شکست همتی در جایگاه ریاست بانک مرکزی

همتی همان فردی بود که در زمان ریاست خود بر بانک مرکزی، دستور عدم انتشار آمارهای نرخ تورم از آذرماه 1397 را داد. در مرداد ماه 1397 و زمانی که همتی بر جایگاه ریاست بانک مرکزی تکیه زد، تورم نقطه به نقطه شاخص بهای کالاها و خدمات مصرفی 24.2 درصد و تورم 12ماهه مصرف‌کننده نیز 11.5 درصد بود اما به واسطه ولنگاری نظارت بر شبکه بانکی و متغیرهای پولی کشور در زمان همتی در اردیبهشت 1400 تورم نقطه به نقطه به 54.6 درصد و تورم 12ماهه نیز به 51.8 درصد رسید.

در زمان همتی و در اردیبهشت 1400، تورم نقطه به نقطه تولیدکننده در کشور به رقم بی‌سابقه 103.1 درصدی رسید و تورم 12 ماهه تولیدکننده نیز با جهش شدید از 14.2 درصد در مرداد 1397 به 68.3 درصد افزایش یافت. 

نرخ رشد پایه پولی که مرداد 1397 به 20.3 درصد رسیده بود در اردیبهشت 1400 به 31.5 درصد رسید و نرخ رشد نقدینگی نیز در این مدت از 20.5 درصد به 38.8 درصد رسید.

آقای همتی فکر می‌کند حافظه تاریخی مردم از بین رفته و با تحلیل‌های پوپولیستی قصد پاک کردن عملکرد سیاه خود از اذهان عمومی را دارد. او در صدد مقاصد سیاسی خود به اخلاق علمی و حرفه ای پشت پا می‌زند و بی مهابا به دنبال انتقاد از این و آن است. وگرنه سلطان چاپ پول با عملکردی که داشته نباید حتی روی تحلیل و انتقاد پشت درب‌های بسته کلاس درس در دانشگاه‌ها را داشته باشد؛ چرا که هر کلمه‌ او می‌تواند با پرسش، چرا شما این کار را نکردید؟ قطع شود!

سلطان چاپ پول که بود و چه کرد؟

همتی در زمان ریاست خود بر بانک مرکزی در سال های 1398 و 1399 معادل 238 همت بخاطر تامین منابع ریالی ارز 4200 تومان بر پایه پولی بانک مرکزی اضافه نمود که این رقم با احتساب متوسط 7.3 ضریب فزاینده نقدینگی یعنی فقط در نتیجه اقدامات همتی بیش از 1737 همت بر نقدینگی کشور اضافه شد. لقب سلطان چاپ پول پس از این اقدامات به همتی داده شد و او هنوز هم این لقب را یدک می‌کشد.

التهابات ارزی و جهش 223درصدی نرخ دلار در دوران همتی

همتی که دائما درباره بازار ارز و اقدامات دولت در حوزه ارزی تئوری و راهکار می دهد, در دوره مدیریت خود یکی از بدترین دوران مدیریت بازار ارز را سپری کرد و در بخشی از دوران مدیریت وی کشور دچار بی ثباتی و نوسانات متعدد نرخ ارز بود و جهش سنگین ارزی رقم خورد؛ به طوری که نرخ دلار در ابتدای ریاست وی 8500 تومان بود اما در آخر با جهش 223 درصدی در بعدا ز دو سال و نیم, دلار 27500 تومانی را تحویل دولت سیزدهم داد!

بی توجهی به اجرای قانون چک و اصلاح نظام بانکی

قانون جدید چک نیز که در سال 1397 توسط مجلس شورای اسلامی به تصویب رسید به همت همتی در طول سال‌های حضور او در بانک مرکزی اجرایی نشد و تا رفتن او از بانک مرکزی معطل ماند. قانونی که پس از اجرا در دولت سیزدهم توانست آمار چک های برگشتی و زندانیان مرتبط با جرایم چک را به اندازه قابل توجهی کاهش دهد و اعتبار را به این ابزار معاملاتی بازگرداند.

حتی تسهیل ارائه خدمات بانکی به مردم نیز در دستور کار آقای همتی نبوده و هیچ تغییری در سختگیری بانکها در پرداخت تسهیلات خرد یا پیشرفت در رویه های غیرحضوری خدمات بانکی صورت نگرفت و تنها نقش همتی در بانک مرکزی پیشرانی برای تشدید هدررفت منابع ارزی کشور، جهش های ارزی، ناترازی شبکه بانکی و عدم توجه به اصلاح نظام بانکی بوده است.

خدشه بر اعتماد به بانک مرکزی؛ میراث همتی

شاید بتوان تنها دستاورد همتی در زمان ریاستش بر بانک مرکزی را کلید خوردن ادغام چندین بانک ناتراز دانست که آن هم باز نه به همت همتی بلکه با فشارهای بیرونی و به پیشنهاد نهادهای دیگر انجام شد.

باید از همتی سوال کرد؛ چرا مانع کنترل متغیرهای پولی کشور شد؟ چرا از اصلاح نظام بانکی سر باز زد؟ چرا قانون جدید چک را اجرایی نکرد؟ چرا با عملکرد بد خود به اعتماد عمومی نسبت به بانک مرکزی صدمه زد؟

و آخرین سوال اینکه با وجود عملکرد سیاه خود با چه رویی هر مسئله‌ای را با تحلیل‌های عجیب و قریب نقد می‌کند؟ و به نحوی منتقد است و نسخه می پیچد که گویی سالها رئیس بانک مرکزی سوئیس بوده و عملکرد درخشانی رقم زده است!

انتهای پیام/